Panorama Rückriem – Ursprung

Ursprung

De oorsprong, de motor van het landgoed

Het laatste kunstwerk dat Ulrich Rückriem heeft gemaakt heet: ‘Ursprung’. Het is in mei 2014 geplaatst op landgoed Baasdam. Misschien is de titel een beetje vreemd. ‘Ursprung’ betekent ook begin, terwijl het ook het laatste beeld is dat Rückriem op deze manier heeft gemaakt.‘Ursprung’ bestaat uit één hele grote steen, die weer uit zes delen bestaat. Elke steen weegt bijna zes ton. De afzonderlijke stenen lijken op een soort langerekte taartpunten die alle 6 even groot zijn en precies in elkaar passen.

De stenen komen uit een groeve in Anröchte (Duitsland). Deze groeve is een zandsteengroeve en bestaat uit zoutkristallen. Deze kristalllen kan je als een soort fossiele tekening terugvinden in de wanden van het kunstwerk. Ook kan je in het kunstwerk heel veel kleuren tegenkomen. Elke kant van het kunstwerk heeft een andere kleur. ‘De Oorsprong’ heeft door de 6 grote stenen veel breuklijnen en dus veel tekening.

Relatie Rückriem’s Ursprung en Landgoed Baasdam

Bij de opening van de in 2005 (en in eerste instantie tijdelijk) geplaatste stèles van Rückriem aan de zandweg in het meest zuidelijke deel van het landgoed, was de kunstenaar zó ingenomen met mevrouw Gorter, dat hij spontaan verkondigde zijn laatste ‘levenswerk ‘ aan haar en Baasdam te willen schenken. In eerste instantie was er nog sprake van een bouwwerk: een echt paviljoen. Na vele mogelijke locaties te hebben bekeken heeft het levenswerk zijn huis gevonden in het zogenaamde ‘Ronde Bosje’.

In 1402 wordt Hendrik Splinter als eerste ‘pachter’ van Baasdam genoemd. Hij boerde weliswaar op ander deel van het huidige landgoed. Echter zowel de naam Splinter als het jaartal 1402 (met dezelfde getallen als het plaatsingsjaar 2014) leggen een onvermoede verbinding van het verleden naar het heden.

Toegangelijkheid & omgeving

Omdat het kunstwerk op een particulier landgoed staat is het vrij toegankelijk van zonsopgang tot zonsondergang. Om aan te sluiten op de engelse landschapsinrichting van het gehele gebied is vanaf de Arkeweg een slingerend pad door een bosje aangelegd. Daarna moet het natuur- en retentiegebied overgestoken worden om het ‘Ronde Bosje’te bereiken. Graag beide hekjes goed sluiten, zodat de koeien niet kunnen ontsnappen!

De oude beuken, in een cirkel, aan de rand van het bosje vormen als het ware een levend huis. Aan alle kanten is er een vrij uitzicht op de omgeving, een bijzonder cultuurlandschap. De vorm en het lijnenspel geeft het gebied zijn sfeer van beslotenheid en tegelijkertijd weidsheid.

Een steen is een stuk van onze oeroude aarde en Ulrich Rückriem noemt steen daarom ‘de eerste natuur’. De Urspung als steen is niet het enige dat op deze plek een diepe verbinding met het verleden heeft. De plek zelf is ook met het oeroude verbonden. Bijna 100 jaar geleden, was deze grond nog wild en woest, begroeid met natte heide. De huidige Baasdammerbeek vloeide er reeds doorheen. Bij de ontginning, begin vorige eeuw, is door de landschapsarchitect Pieter Wattez een engels cultuurlandschap ingetekend.

Met ronde lijnen, verre doorkijkjes en bossages die op de hogere delen ‘alsop een presenteerblaadje in het weiland’ geplaatst, de hoogteverschillen accentueren. Op de weidegronden werd jarenlang intensief geboerd. In 2002 is dit weidegebied omgevormd naar een natuur- en retentiegebied, bedoeld om oude natuur terug te brengen en de vernatting te reguleren.

Menu